Khi công nghệ ngày càng phát triển, robot cộng tác (cobot) đang mở ra một bước ngoặt mới trong ngành sản xuất. Khác biệt với các robot truyền thống, cobot có thể làm việc trực tiếp cùng con người mà không cần không gian cách ly, tạo ra một môi trường tự động hóa linh hoạt và hiệu quả. Cobot không chỉ tối ưu năng suất mà còn góp phần xây dựng một môi trường làm việc an toàn và sáng tạo. Vậy cobot là gì và tại sao chúng lại trở thành xu hướng trong sản xuất? Hãy cùng JINHONE tìm hiểu trong bài viết dưới đây.

Cobot là gì?

 Cobot (Collaborative Robot) là loại robot công nghiệp được thiết kế để làm việc trực tiếp và an toàn bên cạnh con người trong cùng một không gian. Với kích thước nhỏ gọn, tính năng nhẹ nhàng và khả năng lập trình dễ dàng, cobot mang lại sự linh hoạt vượt trội trong quá trình tự động hóa.

Điểm nổi bật của cobot là tích hợp các cảm biến an toàn giúp chúng nhận diện môi trường xung quanh và điều chỉnh chuyển động để tránh va chạm với người, từ đó đảm bảo an toàn tối đa trong quá trình làm việc. Khác với robot truyền thống, cobot không yêu cầu không gian cách ly, có thể dễ dàng thay đổi nhiệm vụ và phù hợp với nhiều môi trường làm việc khác nhau, mở ra cơ hội lớn cho các doanh nghiệp trong việc tối ưu hóa quy trình sản xuất.

Các ưu điểm của cobot

Để hiểu rõ vì sao cobot ngày càng được ưa chuộng trong sản xuất hiện đại, hãy cùng khám phá những ưu điểm nổi bật giúp chúng trở thành giải pháp tự động hóa linh hoạt và hiệu quả.

An toàn 

Một ưu điểm quan trọng của robot cộng tác (cobot) là khả năng hoạt động an toàn ngay bên cạnh người lao động. Nhờ được trang bị các cảm biến lực và công nghệ phát hiện va chạm, cobot có thể tự động dừng lại khi xảy ra tiếp xúc. Điều này giúp giảm thiểu tai nạn lao động và loại bỏ nhu cầu lắp đặt hàng rào bảo vệ như với robot công nghiệp truyền thống.

Dễ dàng lập trình

Cobot được thiết kế với giao diện trực quan, cho phép lập trình dễ dàng ngay cả với người không chuyên. Người dùng có thể hướng dẫn robot bằng tay hoặc sử dụng phần mềm kéo thả. Nhờ đó, cobot có thể nhanh chóng thích nghi với nhiều loại nhiệm vụ khác nhau trong sản xuất, giúp tiết kiệm thời gian cài đặt và chi phí vận hành.

Linh hoạt trong di chuyển và ứng dụng

Với kích thước nhỏ gọn và cấu trúc nhẹ, cobot có thể dễ dàng di chuyển giữa các khu vực làm việc mà không cần thay đổi lớn trong dây chuyền sản xuất. Đây là lựa chọn lý tưởng cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ hoặc các nhà máy cần sản xuất linh hoạt, thay đổi thường xuyên.

Tích hợp nhiều loại công cụ và cảm biến

Cobot có thể kết nối với các thiết bị ngoại vi như tay gắp, đầu hàn, camera thị giác máy hoặc cảm biến lực. Việc tùy biến này giúp cobot phù hợp với nhiều tác vụ như lắp ráp, kiểm tra chất lượng, đóng gói, hoặc xử lý vật liệu. Nhờ ưu điểm này, cobot ngày càng được ứng dụng rộng rãi trong công nghiệp. 

Tối ưu quy trình

Một số dòng cobot hiện đại có tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI), cho phép chúng học từ các thao tác lặp lại và tối ưu hóa đường di chuyển. Nhờ đó, hiệu suất làm việc được cải thiện theo thời gian, giảm lỗi thao tác và nâng cao năng suất tổng thể. 

Kết nối dễ dàng 

Cobot hỗ trợ kết nối với các hệ thống điều hành sản xuất như MES, ERP và nền tảng IIoT (Internet vạn vật công nghiệp). Khả năng này giúp doanh nghiệp giám sát và đồng bộ hóa dữ liệu sản xuất theo thời gian thực, góp phần xây dựng mô hình nhà máy thông minh và tự động hóa toàn diện.

Xem thêm: Robot Hàn Là Gì? Cấu Tạo Robot Hàn Sản Xuất Công Nghiệp

Các ứng dụng phổ biến của cobot hiện nay

Cobot (robot cộng tác) ngày càng được ưa chuộng trong nhiều ngành công nghiệp nhờ khả năng làm việc linh hoạt, an toàn và tiết kiệm chi phí. Dưới đây là những ứng dụng điển hình thể hiện rõ hiệu quả và giá trị mà cobot mang lại.

Lắp ráp linh kiện

Trong các ngành như điện tử, cơ khí, ô tô hoặc thiết bị gia dụng, cobot hỗ trợ lắp ráp các chi tiết nhỏ, bắt vít, gắn khớp nối, hoặc cắm linh kiện trên bo mạch. So với công nhân thủ công, cobot thực hiện thao tác chính xác và ổn định hơn, không bị ảnh hưởng bởi sự mệt mỏi. Điều này giúp tăng năng suất và giảm tỷ lệ lỗi trong khâu lắp ráp.

Ngoài ra, cobot có thể được tùy chỉnh để xử lý nhiều công đoạn lắp ráp khác nhau, phù hợp với các dây chuyền sản xuất đa dạng sản phẩm theo yêu cầu.

Đóng gói và dán nhãn

Trong ngành thực phẩm, mỹ phẩm, dược phẩm và bán lẻ, cobot đảm nhận việc đóng gói sản phẩm, dán tem nhãn, kiểm tra mã vạch hoặc sắp xếp hàng hóa theo từng đơn đặt hàng. Việc này giúp rút ngắn thời gian xử lý, đảm bảo tính đồng bộ và hạn chế lỗi do con người gây ra.

Đặc biệt trong mô hình sản xuất theo đơn hàng nhỏ (mass customization), cobot cho phép thay đổi thao tác đóng gói nhanh chóng, linh hoạt theo từng dòng sản phẩm khác nhau.

Kiểm tra chất lượng sản phẩm

Cobot tích hợp camera AI, cảm biến hình ảnh và phần mềm xử lý thị giác máy tính có thể thay thế con người trong việc kiểm tra sản phẩm đầu ra. Các lỗi nhỏ như trầy xước, biến dạng, lệch tem nhãn hay sai kích thước đều có thể được cobot phát hiện chính xác và nhất quán.

Ứng dụng này đặc biệt hữu ích trong ngành điện tử, cơ khí chính xác, y tế và sản xuất linh kiện đòi hỏi chất lượng cao. Việc tự động hóa kiểm tra chất lượng cũng giúp giảm thời gian kiểm hàng và tăng hiệu suất tổng thể.

Hàn và gia công cơ khí

Trong ngành sản xuất ô tô, kết cấu thép hoặc thiết bị công nghiệp, cobot có thể được trang bị đầu hàn MIG, TIG hoặc đầu cắt laser/plasma để thực hiện các mối hàn chính xác, nhất quán. So với công nhân, cobot giúp giảm sai số mối hàn, hạn chế rủi ro do tiếp xúc với nhiệt và khói bụi.

Ngoài ra, cobot còn được ứng dụng để thực hiện mài, đánh bóng, làm sạch bề mặt, những công việc đòi hỏi độ ổn định và lặp lại cao.

Cấp phôi và gắp đặt tự động

Trong dây chuyền CNC, đúc khuôn, ép nhựa hoặc in 3D, cobot được sử dụng để tự động cấp liệu đầu vào, gắp sản phẩm hoàn thiện ra ngoài và sắp xếp đúng vị trí theo quy trình. Việc này giúp giảm thao tác lặp lại cho công nhân, tối ưu hóa nhịp sản xuất và giảm thời gian chết của máy.

Hơn nữa, cobot có thể được tích hợp với hệ thống cảm biến hoặc thị giác để định vị chính xác vật thể, phù hợp với sản xuất bán tự động hoặc mô hình nhà máy thông minh.

Xếp hàng lên pallet (Palletizing)

Ở giai đoạn đóng gói cuối cùng, cobot có thể xếp các thùng hàng, bao bì hoặc kiện sản phẩm lên pallet theo sơ đồ định sẵn. Nhờ đó, doanh nghiệp tiết kiệm được nguồn lực, đồng thời đảm bảo tính chính xác trong sắp xếp, hạn chế hư hại sản phẩm khi vận chuyển.

Một điểm mạnh nữa là cobot có thể lập trình để thay đổi sơ đồ pallet dễ dàng, phù hợp với nhiều kích thước và loại bao bì khác nhau. 

Hỗ trợ trong y tế và phòng thí nghiệm

Trong môi trường yêu cầu độ chính xác và vô trùng cao như y tế, cobot được dùng để trộn thuốc, chuẩn bị mẫu xét nghiệm, phân phối thuốc theo liều hoặc hỗ trợ y tá trong thao tác tiêm truyền. Nhờ hoạt động ổn định và chính xác, cobot giúp giảm tải công việc cho nhân viên y tế và hạn chế sai sót nguy hiểm.

Đặc biệt trong giai đoạn COVID-19, nhiều bệnh viện và phòng thí nghiệm tại Nhật Bản, Hàn Quốc, Mỹ đã triển khai cobot để tăng năng suất xét nghiệm và đảm bảo an toàn.

Giáo dục và đào tạo công nghệ

Cobot cũng được sử dụng như một công cụ giảng dạy trong các trường đại học, cao đẳng nghề hoặc trung tâm đào tạo kỹ thuật. Nhờ khả năng lập trình dễ dàng và an toàn cao, sinh viên có thể trải nghiệm trực tiếp công nghệ robot mà không lo nguy hiểm.

Ngoài ra, cobot còn được dùng trong các dự án nghiên cứu về AI, điều khiển robot, thị giác máy, giúp rút ngắn thời gian thử nghiệm và tăng độ chính xác trong mô phỏng công nghiệp.

So sánh cobot và robot truyền thống

Mặc dù đều là robot tự động hóa, cobot và robot truyền thống có nhiều điểm khác biệt về cách hoạt động và mục đích sử dụng. Bảng so sánh dưới đây sẽ giúp bạn dễ dàng phân biệt và lựa chọn phù hợp hơn.

Tổng kết 

Cobot đang dần khẳng định vai trò quan trọng trong chiến lược tự động hóa sản xuất hiện đại nhờ vào tính an toàn, linh hoạt, dễ lập trình và khả năng tối ưu chi phí vận hành. Tuy nhiên, để khai thác tối đa hiệu quả, doanh nghiệp cần cân nhắc kỹ lưỡng các yếu tố như tải trọng, tầm với, độ chính xác và khả năng tích hợp với hệ thống hiện có. Hy vọng bài viết từ JINHONE đã giúp bạn có thêm góc nhìn rõ ràng và thực tiễn hơn về cobot. Cảm ơn bạn đã theo dõi và hẹn gặp lại ở những bài chia sẻ tiếp theo!